We hebben geprobeerd met deze test een inzicht te geven in de meest gangbare reguleringsmodellen die er op dit moment in de wereld worden toegepast. Acht Amerikaanse staten, Uruguay en Jamaica zijn op dit moment bezig met het bedenken of implementeren van nieuwe regels die de War on Drugs moeten stoppen en rekening houden met de volksgezondheid.

Wij zijn een groepje burgers met verschillende allianties, die probeerden inzicht te krijgen in de verschillende manieren waarop cannabis gereguleerd kan worden. Sommige strenge voorstellen die we in Nederland hoorden bleken in het buitenland al problematisch te zijn gevonden. En dat was niet anders voor sommige liberale voorstellen die we hoorden.

Maar in de Nederlandse politiek bleef er een welles-nietes bestaan als discussiepunt. Wel reguleren, of niet reguleren?

Wij wilden voorbij deze discussie, omdat we zagen dat het verbod op cannabis evidente problemen heeft. Er zijn sterke aanwijzingen dat het geen enkele positieve invloed heeft op het gebruik ervan, maar het brengt wel een pakket negatieve consequenties met zich mee. Het jaagt de samenleving op onnodige humanitaire en economische kosten, terwijl de doelstelling volgens ons ook kunnen worden behaald zonder dat er mensen op straat worden gezet en er miljarden aan zwart geld de onderwereld invloeit. 

Daarom hebben we wat wij Het Verbod noemen, letterlijk uit de discussie gehaald. Het is geen optie in de vragen die we stellen. Zo praten we niet meer over de vraag óf we cannabis moeten reguleren, maar hóe.

Want ook wij lopen met vraagtekens rond over de beste manier om dit te doen. Het kan linksom of rechtsom. En alle hulp is welkom bij het nadenken over effectieve en eerlijke regels die een activiteit met een risico heeft op een normale manier reguleren. Net zoals we dat we wetten, richtlijnen en convenanten hebben over mini-drones, windsurfen en autorijden. 

Een nieuwe discussie

Wat overblijft is een gesprek over de regels die er dan wel zouden moeten komen. En daar valt genoeg te bespreken. Hoe oud moet iemand zijn? Wie mag het verkopen? Hoeveel accijns moet er op komen? Allemaal vragen waar in de rest over de wereld over wordt nagedacht, maar niet bij ons.

Wij hebben zulk soort kwesties bij de lopende discussies gevangen in acht vragen. Vervolgens zijn we gaan kijken welke antwoorden hier op te vinden waren. Daar ontstond uiteindelijk een beeld uit van hoe de landen omgingen met deze discussies.

Sommige vragen sneuvelden - zoals de vraag of concentraten zouden moeten mogen. Er bleek geen antwoord op te vinden in sommige van deze modellen, en te weinig contrast aan te brengen. Het is een issue op zich, zo lijkt.

Er kwam ook een vraag bij - namelijk wie de controle op zich moest nemen mbt de regels. Het bleek dat hier verschillen van inzicht over bestonden.

Uiteindelijk kwamen we uit op acht modellen die de gehele keten hebben gereguleerd. Zo schrapten we bijvoorbeeld Washington DC, omdat dat een halfgereguleerd systeem is, net als het Nederlandse.

Uitleg over de modellen 

Uruguay
Dit land heeft het geregeld met een sterke en zeer strenge overheid, maar gaat lichtvoetig om met leeftijd en belasting. We hebben hier de rol van de overheid het zwaarst laten wegen in de puntentelling.

Colorado
Het epicentrum van de legaliseringsbeweging volgens Amerikaanse vrije kapitalistische waardes. Dat botste enigszins met de standaardleeftijd voor genotsmiddelen in de VS - 21. Deze vraag speelt dan ook een lage rol in de beoordeling.

Washington State
Vrijwel identiek aan Colorado, maar een strengere regelgeving over thuisteelt.  

Jamaica
Jamaica weet het nog niet zo goed en heeft nog niet al haar regels goed uitgedacht. Er is een trage uitrol. Mensen die twijfelen bij sommige ingewikkelde vragen krijgen pluspunten voor het Jamaicamodel.

Het Doedemodel
Doede de Jong is de bekendste activist binnen de reguleringsbeweging die ook over een model heeft nagedacht. Deze was dermate origineel dat het contrasteerde met de andere modellen. Hoewel het slechts het idee is van één boer in Friesland, vonden we het voor de discussie een goed model om op te nemen.

Social Clubs
In de discussie spelen de Social Clubs een belangrijke rol als vertegenwoordigers van consumenten, maar binnen deze test neemt het een relatief conservatief standpunt in - dankzij het idee van een besloten club. Het zijn rebellen die binnen het huidige systeem juridisch hun grondrechten op wensen te eisen, maar in de context van reguleringsmodellen is het een relatief behoudend model.

Het Veilingmodel
Wat als we het huidige systeem uitbreiden met een soort agentschap, vroeg Stichting Legalize zich af? Het bleek dat 'we houden alles bij het oude maar verzinnen directe oplossing voor de achterdeur' nog geen eigen systeem had. Vergelijkbare reguleringsmodellen bleken niet in te passen in de andere vragen. 

California 1996
Na het combineren van alle vragen en modellen miste duidelijk een model dat aan de voorkant een medische barriere had, maar aan de achterkant een vrije markt. We vonden dit systeem in het Californië, waar in 1996 medische cannabis is goedgekeurd. In de decennia die verstreken, is deze markt uiteindelijk een versmelting geworden van de recreatieve en de medische. Dat bleek onwenselijk en veel onduidelijkheid over te laten. Daarom hebben de inwoners van Californië in 2016 gestemd voor het opbouwen van een nieuwe markt, die waarschijnlijk veel op Colorado gaat lijken.